Το καλοκαίρι βρίσκεται προ των πυλών και πολλοί από εμάς σχεδιάζουμε ήδη τις εξορμήσεις μας στη θάλασσα προκειμένου να χαρούμε το μπάνιο και το παιχνίδι στην παραλία ή στο νερό. Οι παραλίες, οι πισίνες, τα water parks, οι λίμνες και τα οι χώροι αναψυχής γύρω από ποτάμια θα έχουν την τιμητική τους και θα κατακλυστούν από παρέες και οικογένειες παραθεριστών και λουόμενων αποζητώντας δροσιά και διασκέδαση.
Το διάστημα αυτό τα ατυχήματα, που συμβαίνουν στο νερό πολλαπλασιάζονται σε σχέση με την υπόλοιπη χρονική περίοδο του έτους.
Οι αριθμοί και τα στοιχεία είναι σοκαριστικά και καταδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος. Σύμφωνα, λοιπόν με μελέτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), που έγινε το 2013 με επικεφαλή τον Επίκουρο Καθηγητή, ΣΕΦΑΑ, κ. Αλεξίου Σεραφείμ και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «το Έθνος» οι πνιγμοί στην Ελλάδα παρουσιάζουν τα τελευταία τρία (3) χρόνια ραγδαία αύξηση, φτάνοντας το 2013 τους 700, αριθμό υπερδιπλάσιο από το μέσο όρο της προηγούμενης 10ετίας. Κατά τους θερινούς μήνες ο πνιγμός αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου στα παιδιά, με περίπου 35 θανάτους ετησίως. Στα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου.
Το 70% των πνιγμών συμβαίνει στη θάλασσα, το 25% σε πισίνες και 5% σε λίμνες, ποτάμια κλπ. Ποσοστό 67% των πνιγμών καταγράφεται μεταξύ Ιουλίου-Αυγούστου. Οι περισσότεροι πνιγμοί σημειώνονται μεσημεριανές ώρες (42%), μετά τις πρωινές ώρες (34%) και τέλος τις απογευματινές ώρες (21%). Από το σύνολο των θυμάτων πνιγμού το 77% είναι άνδρες και το 23% γυναίκες. Η χώρα μας κατέχει την 1η θέση στην Ευρώπη και τη 2η στον κόσμο! (Εικόνα 2, πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή»).
Τα κύρια αίτια είναι:
- Η έλλειψη παιδείας, (πχ. κολύμπι μετά από φαγητό και/ή κατανάλωση αλκοόλ) και εκπαίδευσης σχετικά με τους κανόνες και τα μέτρα πρόληψης.
- Απουσία επίβλεψης των παιδιών και των ηλικιωμένων από εκπαιδευμένα ενήλικα άτομα. Θα πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι ο πνιγμός είναι γρήγορος και σιωπηλός.
- Υπερεκτίμηση δυνατοτήτων. Πολλοί έχουν την τάση να κολυμπάνε κάθετα στην ακτή και προς τα μέσα, προς τα βαθιά για περισσότερη ησυχία και καθαρότερο νερό. Υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους, μπορεί να βρεθούν σε ρεύμα, να πάθουν κράμπα, να ζαλιστούν κυρίως κατά την επιστροφή τους και να κινδυνεύσουν. Επίσης, είναι δυνατόν να υπερεκτιμήσουν τη δυνατότητά τους να βοηθήσουν το διπλανό τους, να εμπλακούν σε «θανάσιμη περίπτυξη» και να κινδυνεύσουν οι ίδιοι!
- Η έλλειψη κολυμβητικής συμπεριφοράς στο νερό, και
- Η μη γνώση κολύμβησης. Δυστυχώς πολλοί δεν γνωρίζουν να κολυμπούν σωστά. Πολλοί δυσκολεύονται στην θάλασσα και πολύ περισσότερο στις πισίνες, όπου η άνωση είναι μικρότερη. Ξέρω να κολυμπάω σημαίνει ότι μπορώ να διανύσω μια απόσταση 50 μέτρων στο νερό, που δεν πατάω χωρίς βοήθεια!
- Βασική αιτία, επίσης είναι και η έλλειψη ναυαγοσωστών και πρώτων βοηθειών σε όλες τις πολυσύχναστες παραλίες.
Η Πρόληψη θα πρέπει πάντα να υπερέχει της Θεραπείας, όπως τόνιζαν και οι Αρχαίοι ημών πρόγονοι. Πολλοί από εμάς ξέρουν ότι δεν πρέπει να τρώνε και μετά να κολυμπάνε. Να κάνουν βουτιές από τα βράχια, να τρέχουν στα πλακάκια της πισίνας, να κάνουν βουτιές στο ρηχό μέρος της ή στην παιδική πισίνα και πολλούς ακόμα από τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς στη θάλασσα και σε πισίνες. Σε πολλές περιπτώσεις όμως τους αγνοούν, αφού διακατέχονται και από το σύνδρομο του «ωχ-αδερφισμού» και σκέφτονται: «έλα τώρα! Σε μένα θα τύχει? Με μία φορά που θα κάνω… κλπ».
Δεν θα πρέπει να «χαλαρώνουμε» ποτέ με καταστάσεις που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ζωή!
Οι οδηγίες, λοιπόν που θα πρέπει να έχει κάποιος στο μυαλό του για να μη θέσει σε κίνδυνο τη δική του ζωή ή του διπλανού είναι άρρηκτα συνυφασμένες με τις αιτίες, που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να επαναλάβει ή να συντάξει μία ακόμη λίστα με Οδηγίες και Συμβουλές για ασφαλή κολύμβηση και αποφυγή ατυχημάτων στο νερό. Λίστες με τέτοιες οδηγίες μπορεί να βρει ο καθένας στο διαδίκτυο.
Βασικός σκοπός είναι να προβληματίσει, να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες να ενημερώνονται διαρκώς για τέτοια θέματα.
Πόσοι από εμάς γνωρίζουν τι θα πρέπει να κάνουν σε μια απρόβλεπτη στιγμή? Πόσοι γνωρίζουν πως να βοηθήσουν τον εαυτό τους ή το φίλο, γονιό, σύντροφο, παιδί τους που κολυμπάει μαζί τους και ξαφνικά χρειάζεται βοήθεια? Αρκετοί τα ξέρουν όλα αυτά, κάπου τα έχουν διαβάσει, τα έχουν ακούσει σε κάποια εκπομπή ή έχουν δει κάποιον άλλον να τα κάνει. Πόσο έτοιμοι όμως αισθάνονται να παράσχουν βοήθεια σε έναν συνάνθρωπό τους, που κινδυνεύει στο νερό? Μπορούν να τα θυμηθούν όλα αυτά και κυρίως με τη σειρά που πρέπει έτσι ώστε να είναι αποτελεσματική και χρήσιμη η βοήθειά τους χωρίς να κινδυνεύσουν και οι ίδιοι? “Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως” θα πρέπει να είναι το κυρίαρχο σύνθημα! Η δια βίου μάθηση σε τέτοια ζητήματα ζωής θα πρέπει να είναι πάντα στο μυαλό μας και στην κουλτούρα μας γενικότερα!
Υπάρχουν διάφοροι φορείς ευαισθητοποιημένοι προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής και αποτελεσματικής ενημέρωσης για τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ενασχόληση με το υγρό στοιχείο στη θάλασσα, πισίνα ή οπουδήποτε αλλού. Στην εποχή που ζούμε, της πληροφόρησης είναι εύκολο να βρει ο καθένας την ενημέρωση, που χρειάζεται εύκολα, γρήγορα και οικονομικά.
Δε χρειάζεται να γίνουμε κι εμείς θύματα του όλου προβλήματος, όπως συνέβη στον εμπνευστή και ιδρυτή του Safe Water Sport (https://safewatersports.gr) κ. Πασχαλάκη Παναγιώτη, όταν το καλοκαίρι του 2014 έχασε το 10χρονο γιό του σε θαλάσσιο ατύχημα.
Ο ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ Έκφραση & Δημιουργία εγκαινιάζει ένα Πρόγραμμα Ευαισθητοποίησης & Ενημέρωσης για την πρόληψη ατυχημάτων στο νερό, με την ονομασία: «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ, “Προστατεύω τον εαυτό μου, Βοηθάω τον διπλανό μου!”.
Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται τόσο σε ιδιώτες όσο και σε φορείς, σχολεία, συλλόγους, ομάδες πολιτών κλπ.
Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα: 2231 305 595 & 6977 966 960
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ Έκφραση & Δημιουργία, Έσλιν 26, Λαμία
Ταξιάρχης Γ. Ρέλλιας, MSc
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής,
Εκπαιδευτής Κολύμβησης-Ναυαγοσωστικής & Α’ Βοηθειών
